De Iphone

Menselijk handelen is cruciaal Dus psychologie in relatie met economie en sociologie is een hele interessante factor.

Lees meer »

Monetaire ontwikkelingen

Allereerst de absurde ontwikkeling van de M.  Interessant is om eens te lezen het boek van de Belgische-Amerikaan Bernard Lietaer, ooit verbonden aan het IMF. Het boek : “The Future of Money “, verscheen in 2001. OP basis van zijn ( IMF) expertise wees hij toen al op die absurde M ontwikkeling en voorspelde exact wat in 2008  ook wereldwijd gebeurde.

Lees meer »

De Libra. Kans of bedreiging.

Of weer een zeepbel ?

Willem Verbaan 23 juni 2019

Marc Zuckerberg was weer eens volop in het nieuws. Opnieuw met een opmerkelijk bericht. De aankondiging van een nieuw, wereldwijd geldend, private monetair systeem. OP het eerste gezicht al een behoorlijke serieuze aankondiging. Een kring van gerenommeerde partijen.  Niet zomaar een digitaal muntje. Nee, meer dan geld alleen. Eenvoudig te linken met allerlei aanverwante platforms. Mooi logo en uiterst gebruikersvriendelijk . Staat mooi op je Iphone. Heel makkelijk te koppelen aan plaatjes met allerlei handelswaar. Marktplaats + Facebook + Bank in een klein simpel kastje. En terzijde : Met Facebook heeft Mark Zuckerberg wel bewezen dat hij een mondiale business op kan zetten. 

Wat wil je meer ? Mooi nieuws. Kunnen we eindelijk al onze behoeften online vanuit je luie stoel bevredigen. Maar vooral mondiaal veel winst. Immers, het kan de redding van de nog steeds vele slechte monetaire systemen in de wereld betekenen. Denk eens aan de hyperinflatie in Venezuela. De bolivar is aan het einde van iedere dag  opnieuw veel minder waard. Met als gevolg dramatische schaarste, plundering en dergelijke. Heel erg vergelijkbaar met de hyperinflatie in Duitsland in 1922 waar b.v. postzegels werden uitgegeven van 10 miljard mark. En monetaire stabiliteit in veel ontwikkelingslanden die na vaak leiden onder het verlies van de dalende opbrengst in harde valuta van hun export. En de eerste optimistische geluiden over eindelijk een oplossing voor het enorme witwas probleem waren er ook. 

Nu is er de laatste veel discussie rondom de macht van de zgn. technoreuzen als Google, Apple en Facebook. Discussies in vele toonaarden. Is het wel verantwoord dat er zowel economische macht komt te liggen bij een beperkt aantal reuzen ? Wat betekent die invloed voor onze privacy ? Hoorcommissies van parlementen  kregen geen greep op meneer Zuckerberg met stropdas, die slechts aangaf da zijn businessmodel gebaseerd was op reclame. Verder, is het niet raar dat de grote( en inmiddels ook kleinere)  regeringsleiders regeren met tweets als communicatiemiddel. En wat mag erop Twitter wel gezegd worden door politici en wat niet ? Zie o.a. de tijdelijke blokkade van et Twitter account van Gert Wilders. Als hij zijn uitlatingen aan de bar in een kroeg had gedaan, had iedere bezoeker de schouders opgehaald. Dus "onze "communicatiemedia liggen wel  degelijk wat onder de vuur. Maar de instituties weten zich ook nog weinig raad en hebben kennelijk moeite nieuwe kaders te formuleren  

Het  bleef eigenlijk opmerkelijk rustig rondom de Libra in de media. Wat futurologen die op het gemak wezen. Geen fundamentele beschouwingen , en al helemaal geen commentaar van de bestaande monetaire instituties. Dus geen vragen van het type: wat betekent dit de huidige systemen? Hoe zit het met de convertibiliteit ? Wordt dit een nieuw soort bitcoin? Wat betekent dit voor de FED en de ECB ? En voor de zgn. systeembanken. Hoe zit het met een mondiale governance ? Geen beschouwingen, geen vragen. Opvallend.  

Nu is er veel af te dingen op het bestaande monetaire systeem. Ondanks de crisis van 2008, en de latere verbeterpogingen zijn we nog steeds niet in veilige monetaire situaties. Het systeem van geldschepping is, anders dan velen denken,  nog steeds grotendeels in handen van winstgedreven kredietverschaffers. De standaards van vroeger, zoals Bretton Woods zijn allang verlaten. En het doelen van het latere Basel accoord , gericht op de balansverhoudingen van de systeemanken zijn nog lang niet bereikt.  De bankencrisis van 2008 door diverse economen en monetaristen was wel degelijk voorspeld, ondanks vele beweringen van autoriteiten. Ook hier in Nederland.  Zie o.a.. het zeer lezenswaardige boek van Bernard Lietaer, " The Future of Money: Beyond Greed and Scarcity " uit 2000 .  We zijn er dus nog niet, in de monetaire wereld. En wat betekent de wereldwijde handelscrisis voor het huidige monetaire systeem. De Chinese renminbi wordt in delen van Azië al steeds meer de standaard naast de dollar. 

Inmiddels komen ook regionale en lokale geldsystemen op. Gebaseerd op vertrouwen in de "commonity ". Ligt daar de redding. Lokaal misschien wel, maar er is ook nog zoiets als sterker wordende supranationale interdependenties.  

Geldsystemen zijn uiteindelijk gebaseerd op vertrouwen, en daar hebben we dan standaards voor. Goud, of stabiele relaties, zoals de afspraken van Bretton Woods in 1944, en later de positie van de $. Dat vertrouwen is nu tanende.  Maar  moet nu uitgerekend  het "heil " van een technoreus komen ? En in hoeverre speelt hier de wedstrijd tussen Mark Zuckerberg en Jeff Bezos ( ceo van Amazone, rijker dan Zuck ).

 

Vertrouwen gaan hand in hand met duurzaamheid. Duurzaamheid wordt steeds meer de toets van alle vigerende en nieuwe systemen. En blijkt ook in toenemende mate de drijfveer te worden van komende generaties.  Duurzaamheid  is ook een vaak een drijfveer bij lokale commonities. Zou Marc Zuckerberg daar oog voor hebben?  Dan ligt hier misschien een mooie kans.

Of is het de gretigheid ? Dan wordt het ondanks de mooie schijn een zeepbel.     

 

 

 

De bestuurlijke instituties en de megatrends .

Kunnen we het nog wel bijhouden ? 

Willem Verbaan 27 juni 2019 

 

 

 

In de blog over de Libra meldde ik al dat er lokale monetaire systemen in ontwikkeling zijn die gebaseerd zijn op vormen van duurzame ruilprincipes.  In feite zie je dat nu ook in allerlei vormen gebeuren. Allerlei communities,  b.v. in Amsterdam Noord ontwerpen eigen ruil/geld systemen . De opkomst van communities  is überhaupt een fascinerend fenomeen. Zie b.v. corporaties/ coöperatieve verenigingen voor eigen energie opwekking en distributie. Thermo Bello in Culembourg. In Texel, windparken met crowd funding  in de vorm van aandelen . Vergelijkbaar met de wijze waarop ooit hun veerdienst werd opgezet. . De Economie Nobelprijswinnaar ( 2009/ eerste vrouw )   Elinor Ostrom  “Governing the Commons “heeft hier een prachtig boek over geschreven. De Radbout Universiteit heeft haar nieuwe economie gebouw naar haar vernoemd.

 

Wat zal de rente en de inflatie doen in dergelijke systemen ? . Hyperinflatie ontstond in 1922 in Duitsland  agv de herstelbetalingen op basis van het verdag van Versailles. De bekende Britse econoom, grondlegger van de macro economie, was daarbij in Versailles. Hij schreef in zijn dagboek dat de basis voor een nieuwe ( wereld) oorlog was gelegd. Hyperinflatie zien we nu in het qua bodemschatten schatrijke  Venezuela.  In het na-oorlogse NL zagen we min of meer stabiele rentevoeten ( zowel de nominale als  de  reële ) totdat de Tweede Oliecrisis toesloeg in 1983 en de rente in enige maanden steeg naar 12-14 % . En is al tijden lang de rente 0  of zelfs negatief vooral van wege de enorme monetaire interventies. De klemmende vraag is : Hoelang kunnen we daarmee doorgaan? Zeker als ook landen als Italië persisteren in hun weigering om orde op zaken te stellen in de huishoudelijke boekhouding.

 

 

Hebben we nog wel  oog voor de toenemende complexiteit die zich in soms beangstigde wijze om zich heen grijpt.  En zich  niet aan domein grenzen of disciplines houdt. Het veld van de interdependenties neemt razend snel toe.   Instituties kunnen het haast niet meer bijhouden. Voorbeelden :

 

  • Ikea bouwt woningen en zelfs hele dorpen. Bouwen/ontwikkelen

  •  wordt lean production uit de fabriek.

  • Appel ( ooit Macintosh computers )  gaat met de Appel watch de zorgsector in.

  • Facebook gaat monetaire systemen ontwikkelen, samen met ViSa, voor monetair instabiele landen

  • Google ( begonnen als een zoekmachine op het Internet) gaat in de mobiliteitsgeleiding en cultuurcommunicatie

  • En heel dicht bij huis. De Iphone heet nog een telefoon. Maar is inmiddels  ook pinpas, videotheek/filmafspeelapparatuur, boek, zoekmachine, camera, audio apparatuur, teken/ontwerp- bord,  aangestuurd door na de draaischijf-> het toetsenbord-> de touchscreen-> vingerprint-> menselijk stem. Wat volgt ?  Alle disciplines komen samen.   

 

En ja, de techno giganten beheersen de wereld. Fraude/ plagiaat/ misbruik wordt opgespoord met een algoritme. De social media beheersen de platter wordende  wereld. Het JIT onderzoek over MH 17 laat zien dat zelfs interne Russische communicatie openbare sluizen heet gekregen.

 

De bestuurlijke complexiteit neemt turbulent toe Zie de gevolgen van de PAS/ Raad van State over stikstof. Niet alleen Lelystad Airport, maar ook de vergunning voor een boerenstal, een broodnodige dijkverzwaring, een poldergemaal, etc..

 

A

Lees meer »

 

 

I

 

D

Lees meer »
 

Versleep elementen hierheen